Önümüzde Cumhurbaşkanlığı ve akabinde milletvekili Genel seçimleri var.
Ülkemizin geleceğini yakından ilgilendiren,çok önemli günlerden geçiyoruz.
Gündem seçim sistemi değişikliği.
Türkiye’de şu an uygulanan seçim sistemi %10 barajlı Nispi temsil sistemi.
Türk siyasi hayatına ve siyasi partiler yasasına,
1980 askeri darbesinden sonra giren % 10 barajıyla amaçlanan yönetimde istikrardı.
Koalisyonların önüne geçmekti.
Bu sistem 1983 yılından beri uygulanmaktadır.
Şimdi ise,
Ülke barajı olmaksızın “Dar bölge” yada “Daraltılmış Bölge” seçim sistemi konuşulmaya,araştırılmaya başlandı.
Başbakanın söylemlerinden anlaşılan o ki,
2015 Genel Seçimlerine “Dar Bölge Sistemi” ile gitmek istiyor.
İşte bu sebeple en yakın seçenek olan “Dar Bölge” sistemini yazmak istedim.
Peki nedir bu Dar Bölge.?
Dünyada 237 meclisin;
125'inde Geniş Bölge,
72'sinde Dar Bölge,
35'inde ise hem dar hem geniş bölge seçim sistemi uygulanıyor.
Basit anlatımıyla Dar Bölge,
Bir seçim bölgesinde bir milletvekili seçilmesidir.
Bir ilçe yada beldede Belediye Başkanı seçilmesi gibi de düşünülebilir.
Eğer bir seçim bölgesinde birden fazla milletvekili seçiliyorsa geniş bölge seçim sistemi söz konusudur.
Dar bölge seçim sistemleri her zaman iki kanatlı bir demokrasiye yol açar.
Sistem iki partiden fazlasının yaşamasına pek izin vermez.
Nitekim bu sistemin en köklü uygulamalarının bulunduğu İngiltere ve ABD’deki siyasi yapı da bunu göstermektedir.
Bu sistemin diğer seçim sistemlerine göre avantajlarını şöyle yazabiliriz;
-Sistem çok basittir.
-Çoğu zaman yönetimde istikrar getirir,koalisyonlara gerek kalmaz.
-Dar bölge, seçmen ile seçileni birbirine yaklaştırır.
-Aday kalitesi önem kazanır,milletvekillerinin şahsi nitelikleri öne çıkar.
-Seçim kampanyaları daha az maliyetli ve rahat olur…
Bu sistemin dezavantajları ise şunlardır;
-Temsilde adalet ilkesini zedeler.
-Partilerin aldığı oy ile çıkardığı milletvekili oranı çok farklı olabilir.
-Milletvekillerinin seçmenlere yakınlığı noktasında yerel eğilimler ön plana çıkabilir,iş takibi vs. görülebilir.
-Yerel nüfuz sahibi unsurlar ön plana çıkabilir.
-Seçim,politika dışı kişisel konulara yoğunlaşabilir;.
-Seçimi kazanan milletvekilleri kendi güçlerine dayandıkları için partilerde merkez kaç eğilimler görülebilir…
Benim şahsi düşüncem şudur.
Dar Bölge Seçim sistemi büyük partilerin lehine işleyecek bir sistemdir.
Ancak;
Ülke barajı olmayacağı için küçük partilerinde azda olsa Milletvekili çıkarmaları mümkün olabilecek.
Genel olarak AKP 2011’e göre milletvekili sayısını artıracaktır.
Bunun yanında BDP'de mevcut sayısından daha fazla Vekil çıkaracaktır.
Dar Bölge sistemi,doğru aday tercihleri yapmazsa MHP ve CHP için sorun olabilir.
Bu sistemin AKP ve BDP lehine işleyeceği ve bu sistemle girilecek bir Genel Seçimde,
Bu iki partinin Anayasayı değiştirmek için gerekli olan 367 milletvekilinin çok üzerine çıkacağı ve 400’ü bile rahatlıkla bulabilecekleri açıktır.
367-400 arası rakam Anayasayı istediğin gibi değiştirip Başkanlık sisteminigetirmek için yeterli bir sayıdır.
Ben öyle sanıyorum ki,
Seçim sistemi değişikliğinin ve özellikle de ‘Dar Bölge sistemi’nin getirilmek istenmesinin asıl amacı Anayasa değişikliği ve Başkanlık sistemine geçiş istediğidir...